پژوهش چیست ؟

تحقیق یا پژوهش چیست ؟

تحقیق یا همان پژوهش ریشه آن از کلمه عربی ” حق ” ناشی می شود که به معنای کشف و جستجوی حقیقت است. پژوهش از نظر جان دیوئی ، فرآیند جستجوی منظم برای مشخص کردن یک موقعیت نا معین می باشد. از نظر کرلینجر ، بررسی نظام یافته کنترل شده و تجربی و انتقادی در مورد پدیده های طبیعی است که روابط احتمالی بین این پدیده ها بوسیله نظریه یا فرضیه هدایت می شود.

در هر صورت مشخص است که وجه اشتراک در همه این تعاریف جستجوی حقیقت است و حقیقت یک پدیده ذهنی است که با واقعیت ( یعنی وجود عینی ) مطابقت دارد. هر چند ممکن است این امر در علوم تجربی صحیح باشد لیکن در علوم انسانی چنین نیست. به هر حال مانیز در روش پژوهشی که بحث خواهیم کرد به دنبال یافتن حقیقت خواهیم بود.

روش و روش پژوهش چیست ؟

دکارت در اثرش ” گفتار در روش ” ، روش را راهی می ماند که به منظور دستیابی به حقیقت در علوم باید پیمود. در عرف دانش ، روش را مجموعه شیوه ها و تدابیری دانسته اند که برای شناخت حقیقت و بر کناری از لغزش به کار برده می شود. به طور دقیق تر روش به سه چیز اطلاق می شود :

1. مجموعه طرقی که انسان را به کشف مجهولات و حل مشکلات هدایت می کنند.
2. مجوعه قواعدی که هنگام بررسی و پژوهش در واقعیات باید به کار روند.
3. مجموعه ابزار یا فنونی که آدمی را از مجهولات به معلومات راهبری می نمایند.

بدین قرار ملاحظه می شود که روش ، لازمه دانش است و هیچ دانشی بدون روش قابل تصور نیست ، اعتبار دستاورد های هر دانش نیز ، به روش یا روش هایی وابسته است که در آن ، مورد استفاده قرار گرفته است.

لذا می توان این گونه عنوان نمود که روش پژوهش ابزار یا وسیله تعیین این امر است که چگونه یک گزاره پژوهش مورد رد یا تأیید قرار می گیرد. به عبارت دیگر ، روش پژوهش چهارچوب عملیات یا اقدامات جستجو گرایانه برای پژوهش را فراهم می آورد. روش مناسب پژوهش بر اساس گزاره های پژوهش انتخاب می شود.