پست مدرنیسم

نقد فرهنگ توده ای

یکی از محور های نقد فرهنگ توده ای اعتقاد به تداوم استثمار اقتصادی و ایدئولوژیکی توده ها از سوی طبقه ی حاکم است. طبق این رهیافت ، واقعیت اجتماعی فقط حاصل جمع بازنمایی آن توسط طبقه ی حاکم است ، یعنی سرپوش استادانه ای که تعبیه می شود تا توده ها روابط ساختاری ضروری برای شیوه ی تولید سرمایه داری را « بدیهی بینگارند ». بنا به این استدلال ، فرد تابع ارزش ها و هنجار های ناآگاهانه ی درونی شده ای است که کارکرد اساسی آنها حفظ سلسله مراتب اجتماعی است. در طول نیمه ی دوم قرن بیستم ، این دیدگاه اجتماعی از سوی مکتب فکری جدیدی به چالش خوانده شد که معتقد بود تغییرات مهمی در بافت اجتماعی به وقوع می پیوندد که نشانگر دگرگونی فراگیر ماهیت جامعه است. گفته می شد که این تغییرات با گذار از وضعیت اجتماعی « مدرن » به « پست مدرن » تعریف می شود. عنصر اصلی این « چرخش پست مدرن » محو شدن گفتمان مسلطی بود که قبلاً موجب دوام و مشروعیت پروزه ی مدرنیته بود ، و همچنین جایگزین شدن کثرتی از گفتمان های رقیب ، که همگی در کنار یکدیگر همزیستی دارند ، به جای آن گفتمان مسلط. کانر این گذار را جمع بندی کرده و معتقد است که پست مدرنیته شامل « چرخش از سلطنت خفقان آور روایت های کبیر به خود مختاری پر تفرقه ی خرده روایت هاست»

پیدایش پست مدرنیته

پیدایش پست مدرنیته را به طیفی از عوامل گوناگون نسبت داده اند ، از جمله به رنگ باختن عقیده و ایمان به تبیین های عقلانی « علمی » (Bell 1976 ) ، افول اهمیت و مرکزیت کار در زندگی روزمره و پیدایش جامعه ی پسا صنعتی که مبتنی بر مصرف گرایی و فراغت است. و قدرت رو به افزایش رسانه ها در به گردش در آوردن کثرتی از تصاویر و متون در میان مخاطبان جهانی . نظریه ی پست مدرن ، در افراطی ترین شکل خود ، حکایت از این می کند که ثبات و یگانگی معنا که به مدرنیته مربوط می شد جای خود را به رشته ای از بازنمود های ناپایدار و همیشه متغیر ، یا دال های شناور داده است ، از این جهت ، امر « واقعی » ، در عمل ، تبدیل به فراواقعی شده است. همچنین ، گفته می شود که این گذار پست مدرن تأثیر در خور توجهی بر مفهوم هویت فردی داشته است ، چون رنگ باختن آن نیروهای ایدئولوژیک که روزی هویت ها را تجویز می کردند ، موجب پیدایش رشته ی بی پایانی از هویت های ممکن می شود که افراد می توانند از آن میان دست به انتخاب بزنند و ، به این ترتیب ، چهره های چندگانه و متغیری داشته باشند. علاوه بر این ، تضعیف قید و بند های ایدئولوژیک مدرنیته به شکل گیری هویت های فرهنگی ، سیاسی و دین کثرت گرایانه تر و چند پاره تر نیز انجامیده است.