تجزیه و تحلیل پارتو

تجزیه و تحلیل پارتو :

چگونه می توان از تجزیه و تحلیل پارتو برای حل مشکلات استفاده کرد؟

تعریف تجزیه و تحلیل پارتو

تجزیه و تحلیل پارتو (Pareto analysis) به عنوان ابزاری تعریف شده است که برای تصمیم گیری استفاده می شود که در آن چندین دوره از فعالیت برای جلب توجه رقابت می کنند. در مرحله اول ، تجزیه و تحلیل پارتو از اصول پارتو استفاده می کند که به عنوان قانون 80/20 نیز معروف است.

از نظر تئوری ، مزایایی که پس از هر اقدام به دنبال آن می آید توسط حل کننده مسئله تخمین زده می شود. و انتخاب موثرترین اقدامات ارائه دهنده سود ، که بسیار نزدیک به یک مورد است ، گزینش می شوند.

این یک راه خلاق برای شناسایی و بررسی دلایل یک مسئله محسوب می شود زیرا تجزیه و تحلیل پارتو به آنها در تفکر و سازماندهی افکار کمک می کند.

به دليل محرومیت احتمال مشكلات مهمی كه در ابتدا كوچك به نظر می رسند ، ممكن است با گذشت زمان رشد كنند ، و به همین دلیل ، دامنه تحلیل پارتو محدود است.

اما ترکیبی از سایر ابزارهای تحلیلی مانند تجزیه و تحلیل درخت گسل یا حالت خرابی و تحلیل اثرات برای به دست آوردن نتایج بهتر انجام می شود.

اصل پارتو

این روش برای حل اکثر مشکلات در نظر گرفته شده است. پس از شناسایی علل اصلی این مشکل از کمک ابزارهایی مانند آنالیز استخوان ماهی (fishbone analysis) یا نمودار ایشیکاوا (Ishikawa diagram) ، می توان علت اصلی تأثیرگذار بر مشکل را شناسایی کرد و اقدامات لازم برای رفع آن را نیز ابداع کرد.

معمولاً این قاعده به عنوان اصل 80/20 خوانده می شود ، که در زیر آمده است که در هر شرایط 20٪ علل مسئولیت 80٪ مشکلات را بر عهده دارند.

چه موقع باید از تجزیه و تحلیل پارتو استفاده کرد؟

به نظر می رسد نمودارهای پارتو عملکرد مشترک بهینه سازی را دارند و فرقی نمی کند که بهینه سازی در یک جریان کاری فرآیند تجارت برای تمرین اسناد باشد .اما می توان از تجزیه و تحلیل پارتو برای هر بهینه سازی در هر صنعت استفاده کرد.

با استفاده از قانون سرانگشتی می توان گفت نمودار تحلیل پارتو در هنگام استفاده و الگویی که باید تأثیر بیشتری بگذارد استفاده می شود.

به طور کلی ، قبل از استفاده از نمودار پارتو ، دو معیار لازم است که برآورده شوند

    وجود دو طبقه بندی که می توان داده ها را مرتب کرد.

     رتبه بندی طبقه بندی ها باید از اهمیت ویژه ای برخوردار باشد زیرا اگر رتبه بندی اهمیتی نداشته باشد ؛ فرکانس حاصل از این داده ها اهمیتی نخواهد داشت.

آموزش بازاریابی :  آموزش گانت چارت در اکسل

چگونه برای حل مشکلات از تجزیه و تحلیل پارتو استفاده کنیم؟

در زیر مراحلی که باید برای استفاده از تجزیه و تحلیل پارتو برای حل یک مشکل دنبال شود ، مشخص شده است :

شماره 1 شناسایی مشکل :

شناسایی مسئله مهمترین و اولین قدم برای حل هر مشکلی است. شاید یک مشکل وجود داشته باشد ؛ ممکن است چندین مشکل در یک زمان وجود داشته باشد که نیاز به ثبت داشته باشد تا بتوان آنها را برطرف کرد.

در صورت بروز مشکلات متعدد ، باید به هر یک از مشکلات اولویتی اختصاص داد و باید بر این اساس تنظیم شود. گاهی اوقات برای حل مسئله ، مشکلات مختلفی به وجود می آیند و در پاره ای از مواردی باید موارد ذکر شده و نوشته شده ، رسیدگی شود.

شماره 2 علت اصلی هر مشکلی را مشخص کنید:

پس از شناسایی مشکل یا مشکلات متعدد ، موارد ذکر شده در زیر آورده شده است. ممکن است مشکلاتی وجود داشته باشد که علت آن ممکن است سطحی باشد و دلایلی وجود دارد که ریشه یا علت اصلی آن است.

این علل نیازهای اساسی با تکنیک های مختلفی از جمله طوفان مغزی یا تحلیل علت و معلول یا حتی تجزیه و تحلیل ریشه علت با کمک اعضای مختلف تیم شناسایی می شود.

شماره 3 اولویت بندی مشکلات :

ممکن است چندین مشکل وجود داشته باشد که در طی فرایند حل مسئله برطرف می شوند. در چنین مواردی ، مشکلات باید با توجه به اولویت حل شده یا مرتب شوند ، تا بتوان بر این اساس تنظیم کرد.

مشکلی که با بالاترین اولویت برخوردار است دارای رتبه یا امتیاز بالایی خواهد بود و سایرین نسبتاً نمره پایین تری خواهند داشت. این به حل کننده مسئله کمک می کند تا ابتدا روی مشکلات رده های بالاتر تمرکز کند و سپس به سمت بقیه مشکلات متمرکز شود.

شماره 4  گروه بندی مشکلات مشابه با استفاده از تجزیه و تحلیل پارتو:

شاید غالباً دریابیم که چندین مشکل پیرامون مشکل اصلی وجود دارد که حل کننده مشکل ،حل مشکلات کوچکتر با یک علت ریشه ای مشابه را تفکیک می کند. رویکرد حل مشکلات این گروه های کوچک یکسان خواهد بود ، به همین دلیل تفکیک منطقی است.

این همچنین به حل کننده مشکل کمک می کند تا با استفاده از همان راه حل چندین بار در زمان صرفه جویی کند. جدا از حل مسئله ، مشکلات مشابه نیاز به یک رویکرد سیستمی دارند ، به همین دلیل قرار دادن آنها در برخی از گروه های دیگر نه تنها باعث صرفه جویی در وقت و تلاش می شود بلکه برای حل مسئله نیز موجز خواهد بود.

شماره 5 اقدام :

پس از شناسایی مشکل ، به علت اصلی پرداخته می شود و مشکلات مشابهی گروه بندی می شوند ، سپس اقدامات لازم جهت حل مسئله انجام می شود.

اجزای نمودار پارتو

برای رسم صحیح نمودار پارتو ، مؤلفه ها و روابط متقابل آنها با یکدیگر باید درک شوند. نمودار گرافیکی پارتو به عنوان یک نمودار میله ای با دو متغیر که محور x و محور y هستند نشان داده شده است.

دسته های مختلف بر روی محور x ترسیم می شوند که داده ها در آن شکسته شده اند و در محور y تعداد یا تعداد وقایع برای یک دسته خاص نشان داده شده است. در صورت ارائه میله ها ، آنها به عنوان بالاترین فرکانس از سمت چپ به آرامی به سمت راست حرکت می کنند.

با توجه به فرکانس آنها ، تمام قسمتها به ترتیب نزولی مرتب می شوند و یک نمودار خطی که درصدی از کل وقایع را نشان می دهد ، ترسیم شده است.

نمودار خطی برای نشان دادن اینكه آیا مجموعه خاصی از داده ها از قوانین Pareto پیروی می كند كه در اصل 80/20 است استفاده می شود.

در زیر تعدادی از مؤلفه های موجود در نمودار پارتو را مشاهده می کنید :

محور x و y – که به ترتیب دسته داده ها و تعدادی از وقایع را نشان می دهند.

میله ها به ترتیب نزولی – آنها ترتیب ترتیب قرار گرفتن میله ها را نسبت به فرکانس رویداد نشان می دهند.

منحنی درصد – منحنی درصد درصد اولویت را از چپ به راست نشان می دهد.

نمونه هایی از حل مسئله با تجزیه و تحلیل پارتو

یک شرکت برای حل مشکل عدم موفقیت داروخانه اقدام کرده است. چندین مشکل وجود دارد که باید حل شوند.

در زیر لیستی از مشکلات شناسایی شده و علل آنها به همراه نمره ای که به آنها داده شده است ، آمده است :

مشکل شماره 1 – مشتریان به سرعت خدمت رسانی نمی شوند

علت – تعداد کم کارکنان

امتیاز – 12

مشکل  شماره 2 – یک کارمند مدت طولانی با یک مشتری صحب می کند

علت – شناسایی نسخه و رمزگشایی آن زمان زیادی طول می کشد

امتیاز – 6

مشکل شماره 3 – پیدا کردن یک داروی خاص زمان زیادی می برد

علت – قفسه بندی نادرست داروها.

امتیاز – 5

مشکل شماره 4 – داروخانه به دلیل مشتریان پراکنده همیشه خوب به نظر نمی رسد.

علت – عدم مدیریت مشتری

امتیاز – 1

مشکل شماره 5 – کارکنان قادر به درک شرایط دارویی نیستند

علت – عدم آموزش مناسب

امتیاز – 30

نمرات را می توان در نمودار تجزیه و تحلیل پارتو رسم کرد که علل را در مقابل نمره نشان می دهد ، و پس از ارائه نمودار به داروخانه می توان اقدامات اصلاحی را برای جلوگیری از آن انجام داد.

کاربردهای تجزیه و تحلیل پارتو در زندگی روزمره

کاربردهای آنالیز پارتو را می توان در فعالیتهای روزانه یافت. به عنوان مثال در یک فروشگاه 80٪ فروش از 20٪ مشتری حاصل می شود ، از طرف دیگر 20٪ فروش از 80٪ مشتری می باشد.

• وقتی صاحب فروشگاه این موضوع را درک کند ، اطمینان حاصل خواهد کرد که به جای گذراندن وقت با 80% بقیه مشتریان  ، زمان بیشتری به این 20٪ مشتری اختصاص می یابد.
• به طور مشابه ، در صنایع ، 20٪ از مشتری 80٪ از حجم تجارت را تشکیل می دهند.
• در مورد پوشاک ، 80٪ از مشتریان خواهان اندازه منظم لباس هستند ، در حالی که 20٪ از مشتریان خواهان اندازه غیر منظم لباس هستند.
• از دید یک خرده فروش ، 80٪ فروش از 20٪ لباس های با اندازه معمولی به دست می آیند ، به همین دلیل او حجم عظیمی از این 20٪ لباس ها را حفظ می کند.

تجزیه و تحلیل پارتو و کنترل کیفیت

یکی از کاربردهای مهم تجزیه و تحلیل نمودار پارتو مربوط به زمینه کنترل کیفیت است ، یعنی کنترل کیفیت کل. این یکی از ابزارهای مهمی است که در چارچوب شش سیگما مورد استفاده قرار می گیرد و به عنوان مدل های ریاضی به منظور ردیابی عملکرد شرکت مورد استفاده قرار می گیرد.

از ابزار آماری و نمودارها می توان برای تجزیه و تحلیل داده ها استفاده کرد و بنابراین یکی از صلاحیت های مهم در مدیریت پروژه را تشکیل می دهد. تجزیه و تحلیل پارتو تحت اندازه گیری و بهبود DMAIC طبقه بندی می شود ، که همچنین به عنوان تعریف ، اندازه گیری ، تجزیه و تحلیل ، بهبود و کنترل شناخته می شود.

دانستن اینکه آیا اصل پارتو برای یک فرآیند خاص اعمال می شود ، می تواند برای شش سیگما بسیار مفید باشد. در حین انتخاب پروژه ، مدیران باید اطمینان حاصل كنند كه تمرکز منابع آنها باید بر چنین پروژه هایی باشد كه انتظار می رود نتایج قابل توجهی را به بار آورد.

منبع : marketing91