حباب اقتصادی : تعریف، انواع و مثالها و نمونه هایی از حباب های اقتصادی

حباب اقتصادی : تعریف، انواع و مثالها و نمونه هایی از حباب های اقتصادی و مالی

حباب اقتصادی چیست؟

مراحل حباب های اقتصادی

دلایل حباب مالی

انواع حباب های اقتصادی

تاثیر حباب اقتصادی

تاثیر بر مخارج

مثالها و نمونه هایی از حباب های اقتصادی

شناخت حباب های دارایی

 

حباب اقتصادی (economic bubble) وضعیت مالی است که در آن قیمت یک کالا بسیار بالاتر از ارزش واقعی آن است. زمانی اتفاق می افتد که قیمت ها از ارزش ذاتی دارایی فراتر رود. حباب ها در اینجا به عنوان حباب مالی، حباب سوداگرانه یا شیدایی سوداگرانه نیز شناخته می شوند. این حباب ها عموماً به دلیل پیش بینی های آینده بعید و بیش از حد خوش بینانه رخ می دهند.

حباب اقتصادی زمانی است که قیمت یک چیز به میزان قابل توجهی بالاتر از ارزش واقعی آن افزایش یابد. حباب ها اغلب به تغییر در رفتار سرمایه گذاران نسبت داده می شوند، اگر چه دلیل دقیق این تغییر ناشناخته است. زمانی که در بازار سهام یا اقتصاد حباب وجود داشته باشد، منابع به سمت بخش ‌های توسعه سریع منتقل می‌شوند. زمانی که حباب می ترکد، منابع دوباره توزیع می شوند که منجر به کاهش قیمت ها می شود.

حباب اقتصادی چیست؟

تعریف : حباب اقتصادی به وضعیتی در زمینه‌ های اقتصادی گفته می‌شود که در آن قیمت هر دارایی مالی، یا یک سهام منفرد، یا حتی کل بازار، بخش یا طبقه دارایی، با حاشیه بسیار زیادی از ارزش بنیادی خود فراتر می‌رود . آنها همچنین به عنوان حباب های مالی یا حباب دارایی شناخته می شوند و به طور کلی شامل چهار دسته اصلی مانند حباب های بازار سهام ، حباب های اعتباری ، حباب های بازار و حباب های کالا می شوند.

اصطلاح حباب

همه ما متوجه می شویم که روند های اقتصادی در سراسر جهان به دلیل متغیر های سیاسی، جغرافیایی، مالی و اجتماعی – اقتصادی، پویا بوده و به طور مرتب تغییر می کنند. این تحولات اغلب منجر به ظهور حباب های اقتصادی می شود. حباب اقتصادی زمانی اتفاق می‌افتد که اوراق بهادار و دارایی‌ها با قیمت‌های بسیار بالاتر از ارزش پایه خود مبادله شوند.

اصطلاح “حباب” به گسترش سریع ارزش بازار اشاره دارد که به طور کلی با کاهش سریع ارزش به دنبال آن کاهش می یابد – پدیده ای که به عنوان “ترکیدن حباب – bubble burst” شناخته می شود. در حالی که ممکن است برخی از حباب‌ ها در صورت وقوع یا حتی پیش ‌بینی‌ شده دیده شوند، اما اغلب پس از آن کشف می‌شوند. حباب های اقتصادی ممکن است پیامد های شدیدی برای کل اقتصادها داشته باشد. در شدیدترین حالت، آنها پتانسیل ایجاد رکود را دارند.

مراحل حباب های اقتصادی

هیمن پی مینسکی (Hyman P. Minsky)، اقتصاددان، به دلیل توضیح توسعه بی ثباتی مالی و چگونگی ارتباط آن با اقتصاد شناخته شده است. او در کتاب تثبیت یک اقتصاد ناپایدار (1986)، پنج مرحله را در یک چرخه اعتباری معمولی مورد بحث قرار داد. اجازه دهید نگاهی به آن مراحل در اینجا و در این مقاله حباب اقتصادی بیندازیم-

1. جابجایی

این مرحله زمانی اتفاق می‌افتد که سرمایه‌گذاران از یک الگوی جدید، مانند یک محصول یا فناوری جدید یا نرخ‌ های بهره کم‌تر تاریخی آگاه می‌شوند. این ممکن است هر چیزی باشد که توجه آنها را جلب کند.

2. توسعه عظیم

قیمت ها شروع به افزایش می کند. سپس، زمانی که سرمایه گذاران دیگر وارد بازار می شوند، جذابیت بیشتری پیدا می کنند. این تنظیمات را برای انفجار تنظیم می کند. یک احساس کلی از عدم اقدام وجود دارد که افراد بیشتری را به خرید دارایی ترغیب می کند.

3. سرخوشی

وقتی شور و شوق فوران می‌کند و ارزش دارایی‌ها افزایش می‌یابد، می‌توان گفت که احتیاط سرمایه‌گذاران عمدتاً تبدیل به یک ریسک پذیری غیر قابل توجیه می گردد.

4. سود گرفتن

پیش بینی زمان ترکیدن حباب دشوار است. وقتی ترکید، دیگر منبسط نخواهد شد. از طرف دیگر، هر کسی که بتواند علائم هشدار دهنده اولیه را تشخیص دهد، با فروش موقعیت خود سود خواهد برد.

5. وحشت

ارزش دارایی ها از مسیر خارج می شود و سقوط می کند (گاهی اوقات به همان سرعتی که افزایش می یابد). سرمایه گذاران می خواهند به هر قیمتی از شر آنها خلاص شوند. قیمت دارایی ها در حال کاهش است زیرا عرضه بیش از تقاضا است.

دلایل حباب مالی

حباب های اقتصادی به دلیل خاصی ظاهر نمی شوند. اقتصاددانان و کارشناسان در این زمینه نظرات متفاوتی دارند. با این حال، شرایط زیر می تواند منجر به ایجاد حباب های اقتصادی شود:

زمانی که اقتصاد در دوره ای از توسعه قرار می گیرد، صنایع و کسب و کار رونق می گیرند و گسترش می یابند. این به نوبه خود منجر به دستمزد بهتر برای کارکنان می شود. این باعث افزایش درآمد قابل تصرف خانوار می شود. مردم شروع به سرمایه گذاری در دارایی های مختلف می کنند. در نتیجه، ارزش دارایی های مختلف افزایش می یابد و در نتیجه حباب ایجاد می شود.

با رشد اقتصاد، میزان دارایی های نقدی نیز افزایش می یابد. هنگامی که نرخ وام کاهش می یابد، سرمایه گذاران برای سرمایه گذاری در این دارایی ها وام می گیرند. در نتیجه تقاضا برای این دارایی ها افزایش می یابد. در نتیجه قیمت این دارایی ها به شدت شروع به افزایش می کند.

انواع حباب های اقتصادی

در بازار، چندین حباب دارایی ممکن است ایجاد شود. اما به طور کلی می توان آنها را به چهار گروه تقسیم کرد:

1. حباب های بورس

حباب بازار سهام زمانی شکل می‌گیرد که قیمت ‌های بازار سهام به سرعت بالاتر از ارزش بنیادی آنها افزایش یابد.

چنین نوع حباب ‌هایی، کل بازار سهام را به همراه صندوق‌ های قابل معامله در بورس (ETF) یا سهام در یک بخش یا زمینه خاص بازار، برای مثال کسب‌ و کارهای مبتنی بر اینترنت که دلیل اصلی حباب دات‌کام در اواخر دهه 1990 بودند، در خود جای می‌دهند.

2. حباب اعتباری

حباب های اعتباری با افزایش تقاضا برای وام های مصرفی، ابزارهای بدهی مانند اوراق قرضه و اوراق بدهی و سایر انواع اعتبار مشخص می شوند. برای مثال، اگر نرخ‌ های وام کاهش یابد یا ابزار های بدهی نرخ ‌های بهره بیشتری ارائه دهند، ممکن است یک حباب اعتباری تشکیل شود.

این نوع حباب ها به افزایش ناگهانی وام های مصرفی یا تجاری، اشکال مختلف اعتبار، ابزارهای بدهی و غیره اشاره دارد. برخی از نمونه های این حباب ها می تواند دارایی هایی مانند اوراق قرضه شرکتی یا اوراق قرضه دولتی (مانند خزانه داری ایالات متحده)، وام مسکن، دانشجویی  و غیره باشد.

3. حباب های کالا

حباب‌ های کالا زمانی ایجاد می‌شوند که قیمت کالاهایی مانند نفت، طلا و سایر فلزات صنعتی، محصولات زراعی سر به فلک بکشد.

انواع حباب های کالایی شامل افزایش قیمت کالاهای معامله شده است.

4. حباب بازار دارایی

سایر بخش های اقتصاد تحت تأثیر حباب های بازار قرار دارند. به عنوان مثال، اگر حباب در تجارت املاک و مستغلات ایجاد شود، حباب بازار به وجود می آید.

چنین حباب هایی شامل سایر صنایع یا بخش هایی از اقتصاد می شود که خارج از بازار سهام هستند. در اینجا از نمونه های کلیدی این حباب می تواند املاک و مستغلات یک مثال کلاسیک است. رشد ارزهای سنتی مانند دلار آمریکا یا یورو یا ارزهای دیجیتال مانند بیت کوین یا لایت کوین نیز می تواند تحت این نوع حباب قرار گیرد.

تاثیر حباب اقتصادی

در واقع تأثیر حباب های اقتصادی در درون و بین مکاتب فکری اقتصادی مورد بحث قرار می گیرد. آنها معمولاً مفید تلقی نمی شوند، اما اینکه چقدر توسعه و ترکیدن آنها مخرب است قابل بحث است.

بسیاری از افراد در جریان اصلی اقتصاد معتقدند که نمی توان از قبل حباب ها را شناسایی کرد، نمی توان از شکل گیری آنها جلوگیری کرد. تلاش برای “خراش” حباب ممکن است باعث یک بحران مالی شود و مقامات باید منتظر ترکیدن حباب ها به خودی خود باشند. مقابله با پیامدها باید از طریق سیاست های پولی و مالی صورت پذیرد.

تاثیر بر مخارج

یکی دیگر از مؤلفه‌های مهم حباب‌ های اقتصادی ، تأثیر آنها بر الگوهای مخارج مصرف‌کننده است. فعالان بازار که دارایی‌ های گران ‌قیمت دارند، احتمالاً بیشتر خرج می‌کنند زیرا «احساس ثروت» می‌کنند (اثر ثروت).

هنگامی که حباب در نهایت فرو می ریزد، افرادی که به این دارایی های متورم وابسته هستند، معمولاً از احساس رفاه رنج می برند و تمایل دارند مخارج اختیاری را محدود کنند و توسعه اقتصادی را خفه کنند.

مثالها و نمونه هایی از حباب های اقتصادی

دو نمونه محبوب و تاریخی حباب های اقتصادی، حباب دات کام دهه 1990 و حباب مسکن بین سال های 2007 و 2008 است.

وقتی عمیقاً در تاریخچه حباب های اقتصادی کاوش می کنیم، اولین مورد ثبت شده می تواند حباب گمانه زنی باشد که در سال های 1634 و 1637 در هلند رخ داد.

اگرچه موارد تاریخی زیادی از حباب های مالی وجود دارد، اما این حباب گل لاله هلندی یا Tulipmania به عنوان اولین حباب بزرگ مالی شناخته می شود. اجازه دهید نگاهی به این نمونه های حباب بیندازیم-

1. Tulip Madness

– اگرچه ممکن است تصور اینکه یک گل می تواند اقتصاد یک کشور را به زانو درآورد، احمقانه به نظر برسد، این دقیقاً همان چیزی است که در اوایل دهه 1600 در هلند اتفاق افتاد. تجارت پیاز گل لاله در ابتدا به طور تصادفی آغاز شد.

– یک گیاه شناس پیازهای لاله را از قسطنطنیه حمل کرد و آنها را برای اهداف علمی کاشت. پیازها متعاقباً توسط همسایه ها به سرقت رفت و فروخته شد. به عنوان یک کالای لوکس، افراد مرفه شروع به جمع آوری برخی از انواع کمیاب تر کردند. قیمت پیازها با افزایش تقاضا افزایش یافت. برخی از ارقام لاله خواهان قیمت های گزافی بودند.

2. حباب دات کام

– حباب دات کام با جهش در بازارهای سهام ناشی از سرمایه گذاری در اینترنت و شرکت های مبتنی بر فناوری تعریف شد. این در نتیجه سرمایه‌گذاری سوداگرانه و مازاد نقدینگی سرمایه‌گذاری شده در شرکت‌ های جوان به وجود آمد.

– در دهه 1990، سرمایه گذاران شروع به ریختن پول به شرکت های اینترنتی با این اعتقاد صریح کردند که آنها سودآور خواهند بود.

– همانطور که تکنولوژی تکامل یافت و اینترنت شروع به تجاری شدن کرد، کسب و کارهای نوپا در بخش اینترنت و فناوری به جهش بازار سهام در سال 1995 کمک کردند. پول ارزان و سرمایه آسان به حباب بعدی دامن زد. بسیاری از این مشاغل به سختی سود می کردند یا محصول قابل توجهی تولید می کردند.

3. حباب مسکن در ایالات متحده

– حباب مسکن ایالات متحده یک حباب املاک و مستغلات بود که بیش از نیمی از ایالات متحده را در اواسط دهه 2000 تحت تأثیر قرار داد.

 – تا حدودی ناشی از حباب دات کام بود.

– با شروع سقوط بازارها، ارزش املاک و مستغلات شروع به افزایش کرد. به طور همزمان، میل به مالکیت خانه شروع به افزایش به ابعاد تقریباً ترسناکی کرد. نرخ بهره شروع به کاهش کرد.

– یک عامل همراه، سیاست سهل‌آمیز وام‌دهندگان بود که به این معنی بود که تقریباً هر کسی می‌توانست صاحب خانه شود.

شناخت حباب های دارایی

حباب های اقتصادی یا قیمت دارایی ها اغلب با یک یا چند مورد از ویژگی های زیر مشخص می شوند:

1- تغییرات غیرمعمول در اندازه گیری های منفرد یا ارتباط بین معیارها (به عنوان مثال، نسبت ها) در مقایسه با مقادیر تاریخی. به عنوان مثال، در طول حباب مسکن در دهه 2000، قیمت مسکن در مقایسه با درآمد بسیار بالا بود. در مورد سهام، نسبت قیمت به سود، قیمت سهام مربوط به سود شرکت را اندازه گیری می کند. خوانش های بالاتر نشان می دهد که سرمایه گذاران برای هر دلار درآمد بیشتر پرداخت می کنند.

2- استفاده بیش از حد از بدهی (اهرم) برای به دست آوردن دارایی ها، مانند خرید سهام در حاشیه یا دارایی با پیش پرداخت کم.

3- رفتار وام دهی و استقراض با ریسک بالاتر، مانند دادن وام به مشتریان با رتبه اعتباری پایین و ترکیب آنها با وام مسکن با نرخ قابل تنظیم و وام های «فقط بهره».

4- تصمیمات استقراض، اعطای وام و خرید باید بر اساس افزایش قیمت‌های پیش‌بینی‌شده در آینده باشد تا ظرفیت بازپرداخت وام گیرنده.

5- منطقی کردن ارزش دارایی ها با توجیهات فزاینده ضعیفی مانند “این بار متفاوت است” یا “قیمت خانه فقط افزایش می یابد.”

6- سطح بالایی از بازاریابی یا تبلیغات رسانه ای در مورد آیتم.

7- انگیزه‌ هایی که هزینه ‌های رفتار نامناسب یک بازیگر اقتصادی را به دیگری منتقل می‌کند، مانند ایجاد وام مسکن به اشخاصی که توانایی بازپرداخت آن محدود است، زیرا ممکن است وام مسکن فروخته یا اوراق بهادار شود، پیامدهای آن را از بانی به سرمایه‌گذار منتقل می‌کند.

8- محیطی با نرخ بهره پایین که وام دهی و استقراض را ترویج می کند.

سخن نهایی از مارکتینگ ایران تلنت

تشخیص در زمان واقعی حباب های اقتصادی غیرممکن است. در نتیجه، به عنوان یک سرمایه گذار، هنگام سرمایه گذاری در روند صعودی باید احتیاط کنید. اگر قیمت ها در حال افزایش است، قبل از سرمایه گذاری در دارایی ها، ارزش ذاتی دارایی ها را بررسی کنید. بررسی کنید که آیا قیمتی که برای یک سهم پرداخت می کنید معقول است یا خیر.

زمانی که بهای تمام شده دارایی از ارزش یا ارزش ذاتی آن بیشتر شود، نشان دهنده ظهور یک حباب است. شما می توانید در چنین دارایی هایی سرمایه گذاری کنید تا سود خود را به حداکثر برسانید. با این حال، هر زمان که هشداری مبنی بر فروپاشی حباب وجود دارد، سعی کنید آن دارایی ها را نقد کنید.

برای تعیین اینکه آیا سهام بیش از حد یا کمتر از قیمت است، از معیارهای مالی مانند نسبت قیمت به حقوق صاحبان سهام یا نسبت قیمت به دفتر استفاده کنید. مطابق با میزان تحمل ریسک خود سرمایه گذاری کنید. و استراتژی خروج خود را قبل از سرمایه گذاری در نظر بگیرید.